CHINA

Mga Dinastiya sa China

1. Zhou o Chou (112 B.C.E. – 221 B.C.E.).

Dinastiyang Zhou

Crossbow

Confucius

· Naipasa sa dinastiyang Zhou ang “Basbas ng Langit” at ang titulo na “Anak ng Langit”.

· Naimbento ang bakal na araro.

· Ipinagawa ang mga irigasyon at dike laban sa pagbaha ng Huang Ho.

· Nagpagawa ng mga kalsada at sumulong ang kalakalan.

· Naimbento ang sandatang crossbow at bumuo ng hukbong nakakabayo at gumamit ng chariot.

· Dahil malawak ang teritoryo ang Zhou, humina ang control nito sa mga nasasakupang estadong lungsod.

· Nauwi ito sa panahon ng digmaan ng mga estado owarring states.

· Lumitaw ang pilosopiyang Confucianism at Taoism.

· Si Confucius ang naghain ng solusyon sa kaguluhan ng lipunan.

2. Qin o Ch’in ( 221-206 B.C.E).

Dinastiyang Qin

Zheng

Great Wall Of China

· Nagapi ng Qin ang mga kalabang estado sa ilalim ng pamumuno ni Zheng.

· Napabagsak ni Zheng ang Zhou noong 221 B.CE.

· Idiniklara ni Zhen gang sarili bilang si Shi Huangdi o Shi Huang Ti, na nangangahulugang “Unang Emperador”.

· Naganap ang kosolidasyon sa China sa panahon ng Qin.

· Pinili ni Shih Huangdi bilang tagapayo ang mga iskolar ng pilosopiyang Legalism.

· Kailangang malulupit ang batas at mabibigat ang parusa upang maabot ang kaayusan, ayon sa Legalism.

· Si Li Xi, isa sa mga legalista, ang nagaing punong ministro ni Shih Huangdi.

· Ayon kay Li Xi, makasasama sa China ang maraming libro at ideya na tumutuligsa sa Qin.

· Sinunog ang lahat ng libro sa China at maraming skolar ang hinuli at piñata, iniwan lang ang mga aklat tungkol sa agrikultura, medisina, at mahika.

· Inutos ni Shih Huangdi na ipatayo ang Great Wall Of China bilang proteksyon sa pagatake ang mga kalaban.

· Sa pagkamatay ni Shih Huangdi bumagsak din ang dinastiyang Qin.

3. Han (206 B.C.E – 220 C.E.).

Dinastiyang Han

Liu Bang

Wudi

Silk Road

· Kinikilala ang Han bilang isa sa mga dakilang dinastiya sa China.

· Itinatag ito ni Liu Bang noong 206 B.C.E.

· Pinalitan niya ang mararahas na patakaran ng Qin.

· Ang Confucianism ang naging opisyal na pilosopiya.

· Natamo ng Han ang tagumpay sa panahon ni Wudi o Wu ti.

· Pinalawak ni Wudi ang teritoryo ng Han sa pamamagitan ng pagsakop ng iba pang teritoryo.

· Sa panahon ng Han napatanyag ang Silk Road, isang ruta ng kalakalan.

· Sa tala ang dinastiang Han, nakarating sa Rome ang isang pangkat ng mga Tsinong juggler.

· Nakarating sa rome ang seda ang China na tinatawag naseres.

· Sa dinastiyang ito naimbento ang papel, porselana, atwater-powdered mill.

· Nabuhay sa panahong ito si Simaqien, ang dakilang historyador ng China.

4. Sui (589 – 618 C.E).

Dinastiyang Sui

Grand Canal sa China

· Mabilis na pumalit ang Sui pagkatapos bumagsak ang Han.

· Napasok din sa China ang mga nomadikong mandirigma.

· Watak-watak ang China nang may 400 na taon.

· Umabot ang Buddhism sa China.

· Bumalik ang konsolidasyon.

· Itinatag ito ni Yang Jian.

· Itinayo ang Grand Canal.

5. Tang (618-907 C.E.).

Dinastiyang Tang

Li Yuan

Woodblock Printing

· Labis na nagdusa ang mga magsasaka dahil ginamit silang manggagawa sa proyekto ng Sui.

· Nag-alsa sila na pinamunuan ni Li Yuan na itinatag ang dinastiyang Tang.

· Tinawag si Li Yuan na Emperador Tai Cong.

· Pangalawa ang Tang sa mga dakilang dinastiya ng China.

· Naimbento sa panahong ito ang woodblock printing. At napabilis angpaggawa ang mga kopya nganumang sulatin.

1. 6.Song o Sung (960-1278 C.E.).

1.

Dinastiyang Song

Gun Powder

Foot Binding

Heneral Zhao Kuangyin

· Watak-watak muli ang China ng bumagsak ang Tang.

· Ikatlo sa mga dakilang dinastiya ang Song.

· Itinatag ito ni Heneral Zhao Kuangyin.

· Nag patuloy ang pagsalakay ang pagsalakay ng pangkat-etniko sa Hilangang Asya.

· Kahit nasakop sila ng mga nomadiko patuloy pa rin ang pamumulaklak ng sining at panitikan.

· Naimbento ang gun powder.

· Nagsimula ang tradisyon ng footbinding sa nga babae.

· Lumitaw ang Neo-Confucianism na binuo ni Zhuxi.

7. Yuan (1278-1368 C.E.).

Dinastiyang Yuan

Kublai Khan

Marco Polo

· Daidu ang naging kapital ang Yuan – unang banyagang dinastiya ng China.

· Si Kublai Khan ang nagtatag ng dinastiyang Yuan.

· Ipinairal ng Mongol ang Confucianism bilang pilosopiya.

· Nasa mataas na posisyon ang imperyo ng mga Mongol.

· Nagkaroon ng maraming manglalakbay sa Yuan at isa na doon si Marco Polo.

8. Ming (1368-1644 C.E.).

Ming

· Pinalitan ng mahihinang emperador si Kublai Khan.

· Noong 1368 napabagsak ng hukbo ni Zhu Yuanzhang ang Mongol sa Daidu at itinatag ang Ming.

· Ang Ming ang ikaapat sa mga dakilang dinastiya sa China.

· Nanumbalik ang mga Tsino sa pamamahala sa kanilang bansa.